REKLAMA 

#polecamy

30 lis 2020

REKLAMA 

Witaminy, minerały i suplementy

Krzysztof Abramek

INFO

DIAGNOSTYKA

ZJN | PUBLIKACJE

Korzystając z serwisu akceptujesz pliki cookie, dzięki którym personalizujemy Twoje odwiedziny. Więcej o ciasteczkach.

Serwis zespoljelitanadwrazliwego.pl ma charakter edukacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie. Informacje zawarte na stronie nie zastępują porady lekarskiej, decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza.

Prezentowanych informacji nie należy traktować jako wytycznych postępowania medycznego w stosunku do każdego pacjenta. O postępowaniu medycznym, w tym o zakresie i częstotliwości badań diagnostycznych i/lub procedur terapeutycznych decyduje lekarz indywidualnie, zgodnie ze wskazaniami medycznymi, które ustala po zapoznaniu się ze stanem pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję w porozumieniu z pacjentem. W przypadku chęci realizacji badań nieobjętych wskazaniami lekarskimi, pacjent ma możliwość ich odpłatnego wykonania.

zdjęcia: freepik, unsplash (creative commons zero)

Przewód pokarmowy:

     dzieli się na kilka połączonych ze

     sobą odcinków zebranych w grupach:

​

• jama ustna

• gardło

• przełyk

• żołądek

• jelito cienkie

• jelito grube.

​

    oraz, Dwa wielkie gruczoły:

​

• wątroba

• trzustka

Czynność motoryczna przewodu pokarmowego

Do przyswojenia zdecydowanej większości pożywienia (białka, tłuszcze i węglowodany) konieczne jest trawienie. W jego wyniku zachodzi proces rozkładu do substancji prostszych, które podlegają wchłanianiu. Pokarmy są trawione za pomocą soków wydzielanych przez różne gruczoły. Ślinianki i gruczoły ślinowe produkują ślinę, która zawiera amylazę ślinową. Błona śluzowa żołądka wydziela sok składający się głównie z kwasu solnego i pepsyny, jelito cienkie — tzw. sok jelitowy. Soki te różnią się składem i czynnością. Oprócz tego do jelit wydzielają dwa ważne gruczoły - wątroba (żółć) i trzustka (sok trzustkowy). Strawione składniki pokarmu ulegają wchłanianiu; odbywa się ono głównie w jelicie cienkim, a w jelicie grubym wchłaniane są tylko niektóre substancje, jak np. woda i sole mineralne.

Zawartość przewodu pokarmowego ulega stałemu przesuwaniu, w kierunku od jamy ustnej do odbytu. Ważnym mechanizmem warunkującym prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego jest jego skoordynowana i precyzyjna czynność motoryczna - perystaltyka. W wypadku jelit najbardziej charakterystyczny jest ruch robaczkowy (nazwa historyczna), a częściej nazwany obecnie bardziej prawidłowo - ruchem perystaltycznym. Polega on na tym, że skurcz jelita powstaje tylko w pewnym jego odcinku, na skutek skurczu mięśni okrężnych i posuwa się naprzód, podobnie jak obserwujemy to np. u dżdżownic. Prócz tych ruchów istnieją jeszcze ruchy wahadłowe, powstałe na skutek skurczu mięśni podłużnych. Obecnie uważa się, że to właśnie ruchy odcinkowe (wahadłowe) odgrywają ważniejszą rolę w przesuwaniu pokarmu niż ruchy perystaltyczne. Skurcze odcinkowe zachodzą z większą częstotliwością w proksymalnych niż w dystalnych częściach jelit co powoduje stopniowe przesuwanie pokarmu. Ważną rolę w perystaltyce jelita grubego odgrywają tzw. wędrujące kompleksy motoryczne (MMC) pojawiające się co kilka godzin. W jelicie grubym ruchy perystaltyczne zachodzą także w kierunku ododbytnicowym. Na czynność motoryczną jelit ma wpływ wiele czynników. Niektóre hormony, oraz odruchy nerwowe (żołądkowo - jelitowy czy jelitowo - jelitowy), mogą modyfikować aktywność fragmentów przewodu pokarmowego. Nadmierna czynność motoryczna jelit towarzyszy biegunce, a osłabiona jest ważnym mechanizmem zaparć.

JELITA - TWÓJ DRUGI MÓZG

W samych tylko jelitach znajduje się 100 mln komórek nerwowych. Ich działanie wpływa na nasz nastrój i odgrywa kluczową rolę przy zachorowaniach na depresję, autyzm czy chorobę Alzheimera.

Nadal  jednak  stanowią  tylko  niewielki  ułamek  tego,  co zawiera   nasz  „właściwy” mózg, zbudowany z około 86mld neuronów.  Z  jakiego  powodu  układ  nerwowy  w  jelitach miałby być tak ważny?

Może to wydawać się przesadą. Owszem, nasz układ pokarmowy zawiera drugie co do wielkości skupisko neuronów w   naszym organizmie.  Składa się ono ze 100mln komórek, a niektórzy  badacze mówią nawet o pięciokrotnie większej liczbie. Jelitowe neurony potrafią wytwarzać liczne neuroprzekaźniki, takie jak dopamina czy serotonina.

Układ pokarmowy miesza w głowie

​

Dowodów na powiązania między neuronami w brzuchu i w głowie jest coraz więcej. Przykładem może być zespół jelita nadwrażliwego. Na to schorzenie cierpi ok. 15 proc. Polaków i innych mieszkańców krajów rozwiniętych. Objawy to przewlekłe bóle brzucha, wzdęcia lub uczucie dyskomfortu, zmiana rytmu wypróżnień, uporczywe biegunki lub zaparcia. Badania wykazały, że to właśnie zmiany dotyczące liczby i gatunków bakterii w jelitach wywierają negatywny wpływ na psychikę ludzi, cierpiących na zespół jelita nadwrażliwego.

REKLAMA 

Co działa na mózg jelitowy?

​

Działanie niekorzystne

​

• Antybiotyki – niszczą pożyteczne bakterie jelitowe, wywołując zaburzenia trwające wiele miesięcy lub lat.

• Wysokoprzetworzona żywność – nie dostarcza składników niezbędnych dla prawidłowego rozwoju bakterii.

• Poród przez cesarskie cięcie – nie pozwala dziecku na naturalne „przejęcie” bakterii od matki.

• Karmienie butelką – sztuczne mieszanki mleczne nie zawierają bakterii znajdujących się w mleku matki.

​

Działania korzystne

​

• Probiotyki – dobroczynne bakterie zawarte m.in. w sfermentowanych produktach mlecznych i kiszonkach.

• Różnorodna dieta – powinny być w niej zwłaszcza świeże warzywa i owoce zawierające błonnik i inne naturalne wielocukry.

• Poród drogami natury – w jego trakcie dziecko otrzymuje porcję dobroczynnych bakterii od matki.

• Karmienie piersią – zapewnia niemowlęciu stały kontakt z mikroflorą bakteryjną matki.

Badania nad jelitowym układem nerwowym pokazują też inne zadziwiające powiązania. Możliwe, że to właśnie w jelitach rozpoczyna się choroba Parkinsona. Dochodzi w niej do zniszczenia komórek produkujących dopaminę w mózgu, co prowadzi do stopniowej utraty kontroli nad ruchami mięśni. Od dawna wiadomo też było, że autystycy często cierpią na zaburzenia pracy układu pokarmowego, a ich mikroflora bakteryjna różni się od tej występującej w jelitach innych ludzi. Naukowcy zaczęli podejrzewać, że nieprawidłowości pracy mózgu i jelit są w tym przypadku ściśle powiązane i zdobyli na to zadziwiające dowody.

W skład układu pokarmowego człowieka wchodzą

Trawienie

wchłanianie, przyswajanie

Kilka faktów, które mogą cię zainteresować

500 mln - 600 mln

lat temu wykształcił się jelitowy układ nerwowy

od 100 mln do 500 mln

z tylu neuronów składa się nasz

jelitowy mózg

100 bilionów

tyle bakterii współpracuje z neuronami w jelitach

od 6 do 8 metrów

tyle taką długość mają łącznie nasze jelita

po 3 miesiącu

ciąży dziecko może mieć pierwszy kontakt z bakteriami w łonie matki

REKLAMA 

Neurony współpracują z bakteriami

​

W przewodzie pokarmowym znajduje się także bakterie. W samym jelicie grubym mamy sto bilionów (!) drobnoustrojów – 10 razy więcej niż liczba wszystkich komórek naszego ciała. Zdaniem części uczonych bakterie jelitowe powinny być wręcz traktowane jak osobny narząd. Ich łączna waga może przekraczać kilogram. Są odpowiedzialne m.in. za syntezę niektórych witamin i trawienie pokarmu znajdującego się w jelitach. Ta tzw. mikroflora jelitowa pozwala nam m.in. na uzyskiwanie energii z pożywienia.

​

Oznacza to, że nasz jelitowy mózg to nie tylko kilkaset milionów neuronów oplatających układ pokarmowy, ale także biliony współpracujących z nim bakterii. I to one mogą być kluczem do wywierania wpływu na ten mózg, który mamy pod czaszką.

Na początku było jelito

​

Odpowiedzi  na  to  pytanie  udziela  nam  ewolucja.  Układ pokarmowy  to struktura  bardzo stara,  która pojawiła  się u naszych odległych przodków zamieszkujących Ziemię ponad pół miliarda lat temu.

Te stworzenia, przypominające dzisiejsze robaki, w zasadzie nie miały mózgu.  Ich prosty układ nerwowy  oplatał  przewód pokarmowy,  który był  jedną z  najważniejszych  części  ciała. Wiele  wskazuje  na  to,  że  dopiero  z tej  sieci  neuronów stopniowo wyodrębniło się skupisko, z którego powstał mózg. Dlatego działanie tego, co mamy pod czaszką, i tego, co kryje się w brzuchu, jest ze sobą ściśle powiązane – po dziś dzień. Tyle że jelitowy układ nerwowy działa poza naszą świadomością, więc najczęściej w ogóle nie zdajemy sobie sprawy z jego wpływu.

Najnowsze badania pokazują, że bardzo wiele. Nie tylko wpływają na nasze emocje i zachowanie. Od tego, co się dzieje w jelitach, zależy także nasze zdrowie psychiczne.

Oś

jelitowo-

mózgowa

#polecamy

29 cze 2021

Migrena - bakterie jelitowe w aspekcie migrenowych bólów głowy

17 cze 2021

#polecamy

Zwykle kojarzy się z odchudzaniem, ze stosowaniem rygoru, rezygnacją z ulubionych potraw i spożywaniem niesmacznych posiłków. Jednak "dieta" to sposób odżywiania, w skład który wchodzi to co i ile jemy oraz pijemy w ciągu dnia.

Żywienie

Dieta

Może Cię zainteresować

REKLAMA 

SUPLEMENTY

REKLAMA 

• zawieszki   • bransoletki   • pamiątki